Άνοιξη, τοιχογραφία από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης , 16^ος αιών. π.Χ.

 

                            

                                 (΄΄ποιητικοί αναλογισμοί …   ΄΄πάνω σε ξένο στίχο΄΄)

                                                                                              του Αντώνη Κόντου

                                   Απρίλης,

ο πολυτραγουδισμένος μήνας του πάθους και του ΄΄πόθου΄΄, με  αφορμή τη μυστηριακή αλλαγή  από τις χειμωνιάτικες   - μελαίνης χροιάς- στις φωτεινές  αποχρώσεις του΄΄ ξανθού΄΄ Απρίλη  , μας συγκινεί, μας ενθουσιάζει, μας εμπνέει.

Στον εικαστικό χώρο είναι γνωστό, ότι η καλλιτεχνική αναζήτηση  βρήκε λαμπρό πεδίο  έμπνευσης -έκφρασης  στο ανοιξιάτικο σκηνικό και τους  κατ’ εξοχήν προάγγελλους της κοσμογονικής αλλαγής  , στα χελιδόνια .   

Οι  μοναδικές  τοιχογραφίες από  το Ακρωτήρι της μινωικής   Θήρας  με την περίφημη  απεικόνιση των χελιδονιών  που ερωτοτροπούν , αποτελούν  μία από   τα  πιο γνωστά καλλιτεχνήματα    φυσιοκρατικού   χαρακτήρα.

Η λογοτεχνική ΄΄γραφίδα ΄΄ απέδωσε  ,επίσης ,με ιδιαίτερα πληθωρικό τρόπο την αλλαγή  στη φύση με την  έντονη αισθησιακή  ΄΄πλημμυρίδα ΄΄και  τις συναισθηματικές φορτίσεις, έχοντας ως  πρωταγωνιστή τον έρωτα και τους ποιητικούς συμβολισμούς του.

Ίσως, θα ήταν κουραστικό η  παράθεση κειμένων της εγχώριας και παγκόσμιας  λογοτεχνίας  ,  για τη ΄΄φύση στην καλύτερή της ώρα΄΄ (Σολωμός )

Ωστόσο, , φυλλομετρώντας   την επιτομή της έγκριτης  φιλολογικής επιθεώρησης  του ΄΄Νεολόγου΄΄( Κων/πολη ,   τελευταίο τέταρτο   19^ου αιώνα),  που φιλοξένησε στις σελίδες της σημαντικά έργα της ευρωπαϊκής διανόησης, μας δίνεται  η ευκαιρία  αναγνωστικής προσέγγισης   λογοτεχνικών κειμένων που εκφράζουν τάσεις- ρεύματα  της εποχής,  προσφέροντας την ευκαιρία  λογοτεχνικού αναλογισμού ,σαν ΄΄το παλιό καλό κρασί΄΄.  

  Ίσως ,δεν είναι ευρύτερα γνωστό το ποιητικό έργο   του FRANCOIS COPPEΕ,  του οποίου  εξάστροφο  ποίημα  με τίτλο ΄΄AVRIL΄΄( Απρίλης), δημοσιευμένο  το1894 στο ΄΄Νεολόγο΄΄, αποτελεί  χαρακτηριστικό  ποιητικό κείμενο  του μοντέρνου ,για την εποχή του, ρεύματος   ,του παρνασσισμού ,  που διαμορφώνεται στη Γαλλία και επηρεάζει την ελληνική ποιητική  σκέψη. (Γρυπάρης , Παλαμάς ,Μαβίλης …..)

Στο συγκεκριμένο  ποίημα  του Francois Coppee, η Απριλιάτικη φύση διαμορφώνει τη  λυρική διάθεση του ποιητή, με  τον καθοριστικό ρόλο των χελιδονιών ( les hirondelles) ,του πιο αντιπροσωπευτικού συμβόλου της άνοιξης .

 Ο ποιητής , εκπρόσωπος  του παρνασσισμού  ,οργανώνει το κείμενο σε στερεότυπη δομή   με  απλές λέξεις, αποφεύγοντας  κάθε  πληθωρικό στοιχείο, γνώρισμα του ρομαντισμού, κυρίως στη λυρική – προσωπική ποίηση. 

Εύκολα διακρίνεται η  αρτιότητα  και η απλότητα : α)  ως προς  τη  μορφή

 (προσεγμένος στίχος  με ρίμα =ομοιοκαταληξία- σταυρωτή), με ισομέρεια στις  νοηματικές ενότητες (3+3στροφές), που συνδέονται αντιθετικά με το μεταβατικό σύνδεσμο΄΄ αλλά΄΄… (Mais..)  και       β) ως προς το περιεχόμενο, δηλ., το  ζοφερό ποιητικό πριν  (τρεις πρώτες στροφές)  και  το  όλο   ψυχική  ευφορία ποιητικό  παρόν (τρείς  τελευταίες στροφές)  .

 Καταλυτικό  ρόλο  στην  ψυχική μεταβολή παίζει το ερωτικό στοιχείο ΄΄charme ΄΄=(γοητεία , φινέτσα) στη  β’ ενότητα-3 τελευταίες στροφές – που κυριαρχεί στο ποιητικό ΄΄παρόν΄΄ και  αντιδιαστέλλεται  στο γεμάτο, αδιαφορία ,ψυχρότητα ,πίκρα,  ΄΄πριν΄΄, που αποδίδεται  με την  ελληνική λέξη  spleen= σπλήνα( συνεκδοχή), η οποία   χρησιμοποιείται και στην αγγλική ποιητική γλώσσα κατά τον ίδιο τρόπο.

Ο ρόλος του χελιδονιού, ως προάγγελος    του ΄΄ερωτοχτυπήματος΄΄ ,είναι   τόσο καθοριστικός  στην ψυχική ανάταση  του   ποιητή, ώστε το   αδιάφορο και άχαρο πέρασμά τους στην α’ ενότητα- 3 πρώτες στροφές-(ne  l ’ interesse - sans allegresse) , μεταστρέφεται από τον ίδιο στην τελευταία στροφή της β΄ενότητας  σε επίκληση  για επιστροφή των χελιδονιών  ,(venez, venez-vite),  δικαιολογώντας τον καθοριστικό τους  ρόλο στην ανοιξιάτικη μέθεξη και  ψυχική του ευφορία.

 

 

 

        AVRIL                                                                       Απρίλης

                                                                                

Lorsqu’ un homme n’ a  pas d’ amour,                Όταν κάποιος δε νιώθει αγάπη,

Rien du printemps  ne l’ interesse;                     τίποτε απ’ την άνοιξη δεν  τον  ενδιαφέρει ΄

Il voit meme sans allegresse,                                 βλέπει την επιστροφή σας,  χελιδόνια,       

Hirondendelles, votre  retour                                 κατά τον ίδιο τρόπο, χωρίς   χαρά.                                .

 

Et, devant  vos troupes  legeres,                          Και, μπρος  στα ελαφρόπτερα κοπάδια σας,

Qui traversent le ciel du soir,                                που διαπερνούν τον αιθέρα του δειλινού,

Il songe que d’ aucun espoir                              αυτός  σκέπτεται ότι  δεν είστε   αγγελιαφόροι

Vous n’ etes  pour lui messageres                       κάποιου ελπιδοφόρου μηνύματος γι’ αυτόν.

 

Chez moi, ce spleen a trop dure                              Σε μένα, αυτό το δυσάρεστο αίσθημα διαρκεί πολύ, 

Et quand je voyais dans les nues                             και όταν   έβλεπα  στους αιθέρες

 Les hirondelles  revenues                                          τα  χελιδόνια  να επιστρέφουν,                             ,  

 Chaque printemps, j’ ai bien    pleure                      κάθε άνοιξη θρηνούσα 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

Mais, depuis que toute ma vie                                                     Αλλά, αφότου  ολοκληρωτικά

A subi ton charme subtil,                                                 ΄΄χτυπήθηκα΄΄ από τη λεπτή σου φινέτσα,

Mignonne, aux promesses  d’ avril                                              την όλο χάρη, αφήνομαι

Je m’ abandonne et me confie                                                         στo κάλεσμα τ’ Απρίλη κι’ αισθάνομαι  υπέροχα.

 

Depuis qu’ un regard bien-aime                 απ’ όταν  ένα αξιαγάπητο βλέμμα 

A fait refleurir  tout mon etre,                      έκανε να ξανανθίσει το είναι μου,

Je vous attends a ma fenetre,                      σας περιμένω  στο  παράθυρό μου,

Cheres  voyageuses  de mai.                          αγαπημένοι ταξιδευτές του Μάη.

 

Venez,venez vite, hirondelles,                           Ελάτε,  ελάτε γρήγορα, χελιδόνια,

Repeupler l’azur calme et doux,                       γεμίστε και πάλι το ήρεμο και γλυκό γαλάζιο,

Car mon desir qui va vers vous                           διότι ο πόθος μου που ΄΄πετά΄΄  σε σας

S’accuse de n’avoir pas d’ailes.                            ΄΄ ενοχοποιείται΄΄  που δεν έχει φτερά.  

             

Francois  Coppee                                                     ελεύθερη  μετάφραση:

                                                                                                                      Αντώνης Κόντος

 

Υστ.:  η απουσία ΄΄accent ΄΄ στο γαλλικό κείμενο οφείλεται σε  αδυναμία του  υπολογιστή.

 

 

Με ΄΄τάς ειδούς΄΄ του Μάρτη

                                             

                                                                                                                         του Αντώνη Κόντου

                         προέδρου ΟΔΕΓ Καβάλας

Μπορεί  να σηματοδοτείται  ημερολογιακά η αρχή της άνοιξης από  την εαρινή ισημερία και   ΄΄τας  ειδούς ΄΄(idus)  του Μάρτη , ωστόσο  η συνεχιζόμενη ένταση των καιρικών φαινομένων και του ψύχους  δικαιολογούν   το γεροντικό ΄΄πείσμα ΄΄του  βλοσυρού και  χιονοπώγωνος   χειμώνα  ,   το οποίο έχει επίπτωση  όχι μόνο  στην αλλαγή  του σκηνικού της φύσης , αλλά και της διάθεσής μας.

Ο  Μάρτης, κατά το ρωμαϊκό μηνολόγιο, ταυτίζεται με τον αρχαιοελληνικό  θεό του πολέμου, τον Άρη (Μars).

Ανέκαθεν, οι πολεμικές επιχειρήσεις είχαν   εποχικά ανοιξιάτικο- καλοκαιρινό  χαρακτήρα.

Είναι γνωστό , ότι  ο σημαντικότερος  ιστορικός, πολεμικός ανταποκριτής  του αρχαίου κόσμου, ο Θουκυδίδης,  ως αυτόπτης και αυτήκοος της σκληρότερης μορφής  πολέμου ,που είναι ο εμφύλιος( mutatis mutandis), σηματοδοτεί χρονικά  την έναρξη των επιχειρήσεων με τη φράση  ΄΄άμα τω ήρι( έαρι) αρχομένω ….΄΄ ( με την αρχή της άνοιξης …), δικαιολογώντας  το περιθώριο της καλοκαιρίας,που ακολουθεί μετά το δύσκολο  χειμώνα, για την εξέλιξη των γεγονότων.

Σε ανάλογο εποχικό πλαίσιο  και  η  έναρξη της  ελληνικής  επανάσταση του ΄21 .

Κάθε  εποχική ΄΄παρέκκλιση΄΄ έχει καταστροφικές  συνέπειες . Κλασικές  περιπτώσεις αποτελούν  οι πανωλεθρίες Γάλλων και Γερμανών του προπερασμένου και του περασμένου αιώνα  εξαιτίας του ρωσικού χειμώνα.

Σήμερα , που η εξελιγμένη τεχνολογία  ξεπερνά κατά κάποιο βαθμό τις καιρικές αντιξοότητες , η ΄΄παντός καιρού΄΄ δυνατότητα  διεξαγωγής  πολέμου είναι το ζητούμενο από   τους επιτελείς που διαχειρίζονται κρίσεις, όπως  ανάλογα  έντονο  είναι  και   το δράμα των αμάχων, που βιώνουν αυτές τις δυνατότητες της πολεμική μηχανής  .

      Και ενώ ο Μάρτης  σχετίζεται με το θεό του πολέμου, ο ΄΄ξανθός ΄΄Απρίλης  είναι ο μήνας της θεάς του έρωτα , της  Κύπριδος  Αφροδίτης , άλλωστε εύκολα  κανείς διακρίνει τη  σχέση  του θέματος των δύο ονομάτων  (Αφρ-, Απρ-).

Έτσι, ΄΄ αστρολογώντας΄΄ θα μπορούσε  να σκεφτεί  κάποιος  ότι  η  προσωποποιημένη  αυτή χρονική εναλλαγή, από το θεό του πολέμου στη θεά του έρωτα ,αφήνει   περιθώρια  μιας σχετικής αισιοδοξίας   για καλύτερες μέρες , σύμφωνα και   με τους γνωστούς στίχους του Θεοκρίτου ( Ειδύλια IV ,3^ος αιών. π.Χ.)

                                                           ΄΄Θαρσείν  χρή΄  τάχ΄ αύριον έσσετ΄ άμεινον..΄΄

                                                    ΄΄ Κουράγιο΄   σύντομα τα πράγματα θα καλυτερέψουν…΄΄

                                                                                                                                                    Καβάλα 21/3/2022

΄΄αι ειδοί ΄΄ είναι το τρίτο δεκαήμερο κάθε μήνα

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

ΟΔΕΓ Καβάλας

Το δσ του ΟΔΕΓ Καβάλας εκτιμώντας τις δυσκολίες   συμμετοχής  των μελών του   σε γεν. συνέλευση  με σκοπό την   εκλογοαπολογιστική διαδικασία   , όπως προβλέπει το καταστατικό του ( Φεβρουάριος 2022),αποφάσισε -κατά πλειοψηφία- να μεταθέσει  την προαναφερόμενη διαδικασία                  για την Κυριακή, 15 Μαϊου 2022.

Ο χώρος   και η ώρα προσέλευσης   θα ανακοινωθούν έγκαιρα.

Δηλώσεις  μελών που επιθυμούν συμμετοχή  στο  νέο δσ  θα γίνονται δεκτές μέχρι

-10 Μαϊου 2022-

στα τηλέφωνα :6974704451, 6979579748,6936168954, 6936973758 και στις ηλεκτρ. διευθύνσεις : melinakav@hotmail.com,  kontos_a@yahoo.gr

                                                                                                                 Καβάλα  24 φεβρ. 2022

                                                                                                             από το δσ  του ΟΔΕΓ  καβάλας